THI247.com giới thiệu đến bạn đọc tài liệu lý thuyết trọng tâm và các dạng bài tập trắc nghiệm tập tính của động vật trong chương trình Sinh học lớp 11.
Mục tiêu:
Kiến thức:
+ Trình bày được khái niệm tập tính của động vật.
+ Phân biệt được tập tính bẩm sinh với tập tính học được.
+ Giải thích được cơ sở thần kinh của tập tính động vật.
Kĩ năng:
+ Đọc và xử lí thông tin trong sách giáo khoa để tìm hiểu khái niệm tập tính của động vật.
+ So sánh và phân tích để phân biệt tập tính bẩm sinh với tập tính học được.
I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Khái niệm tập tính động vật.
Tập tính động vật là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể), nhờ đó động vật thích nghi với môi trường sống.
2. Phân loại.
Chia thành 2 loại: tập tính bẩm sinh và tập tính học được. 2.1. Tập tính bẩm sinh Tập tính bẩm sinh là tập tính sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ và đặc trưng cho loài. Tập tính bẩm sinh là chuỗi phản xạ không điều kiện mà trình tự của chúng trong hệ thần kinh đã được gen quy định sẵn từ khi sinh ra. Tập tính bẩm sinh thường rất bền vững, không thay đổi. Ví dụ: nhện thực hiện các động tác để giăng tơ, ve sầu kêu vào mùa hè,… 2.2. Tập tính học được Tập tính học được là tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập và rút kinh nghiệm. Tập tính học được là chuỗi phản xạ có điều kiện. Quá trình hình thành tập tính học được chính là quá trình hình thành các mối liên hệ mới giữa các nơron nên có thể thay đổi. + Sự hình thành tập tính học được ở động vật phụ thuộc vào mức độ tiến hóa của hệ thần kinh và tuổi thọ của chúng. + Ví dụ: khỉ biết dùng ống hút để uống nước, gõ kẻng thì vịt về,… Nhiều tập tính của động vật có cả nguồn gốc bẩm sinh và học được. + Ví dụ: tập tính bắt chuột ở mèo vừa là do bẩm sinh, vừa là do mèo mẹ dạy cho; tập tính xây tổ của chim vừa mang tính bẩm sinh vừa là do học được từ đồng loại.
3. Cơ sở thần kinh của tập tính.
Cơ sở của tập tính là các phản xạ. Các phản xạ thực hiện qua cung phản xạ Cơ sở thần kinh của tập tính bẩm sinh: phản xạ không điều kiện, do gen quy định. Cơ sở thần kinh của tập tính học được: phản xạ có điều kiện, do thành lập mối liên hệ thần kinh giữa các trung khu nên phụ thuộc mức độ tổ chức thần kinh của động vật. SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HÓA.
II. CÁC DẠNG BÀI TẬP
[ads]